Bion’un ‘zihinsel alan’ kavramı ve Winnicot’un ‘potansiyel alan’ kavramı

Charlotte Salomon

Winnicot; anne- bebek birliğinin ayrışmaya başlaması, bu ayrımın bir kopma olarak tamamen bir yabancılaşmaya düşmeden yaşanabilmesi için, anne ve çocuk ‘arasındaki’ geçiş nesnelerinin işleyerek, çocuğun kültürel alana girilebilmesini inşa eden bir ‘potansiyel alan’dan bahseder. Buradaki alan, bir ara alandır. Birliğin ve ayrışmanın imgeleri ile donanmıştır.

Geçiş nesnesinin işlenmesi için bir alanın yaratılması; potansiyel alanın yaratılmasıyla geçiş nesnelerinin işleyebilmesi ile, kültürel ve bireyselin karşılıklı ilişkilenmesi sağlanır.

—————

Bion ise, alan kelimesini daha çok bir kap anlamında kullanarak; annenin alfa işlevini sağlama kapasitesini barındıran, bebeğin yansıtma ve içe yansıtmalı özdeşimlerinin bir sonucuna işaret eder. Bu özdeşimler, zihinsel alanın oluşabilmesi için her zaman kap ve kapsanan arasındaki bir farklılığı barındırır.

Bion, kap ve kapsanan arasında fark olmadığında ‘memenin yokluğunun’ anlaşılamayacağını ve sembol, düşünce oluşumunun gerçekleşmeyeceğini, alfa işlevi için uygun bir işleyiş sunulamayacağından bahseder.

Buradaki ‘ayrım’ Winnicot’un bakışıyla; kültür ve bireysellik arasındaki bir ara alandan ziyade bebeğin zihninde kendi ham duyu verilerinin karmaşasına bütünsel, toplayıcı bir anlam verebilecek olan memenin içselleştirilmesi için bir kap işlevi görebilen alanın ayrımıdır.

Kaynak: Segal,H. (1991). Dream, phantasy and art. London: Routledge

Yorum bırakın